Диаспорамен өзара іс-қимылдың халықаралық-құқықтық негіздері мен саясаты: шетелдік тәжірибе және ағымдағы тәжірибені талдау
Аңдатпа
Осы зерттеу диаспорамен өзара іс-қимылды реттеудің халықаралық-құқықтық негіздері мен саясатына, шетелдік тәжірибені талдауға және қазақстандық контекстке баса назар аудара отырып, осы саладағы қолданыстағы саясатты бағалауға арналған. Мақалада мемлекеттердің диаспоралармен өзара іс-қимылының базалық қағидаттарын қалыптастыратын қауіпсіз, реттелген және тұрақты көші-қон туралы Жаһандық шартты және Дублин декларациясын қоса алғанда, негізгі халықаралық құқықтық құжаттар қарастырылады.
Салыстырмалы-құқықтық талдау негізінде Армения, Әзірбайжан, Беларусь, Молдова, Грузия, Өзбекстан, Египет, Сенегал, Руанда, сияқты бірқатар елдердің әлеуметтік-экономикалық дамуды қамтамасыз ету мақсатында диаспораның әлеуетін пайдалануға бағытталған заңнамалық актілері, тұжырымдамалары мен бағдарламалары қарастырылды. Зерттеуде институционалдық тетіктердің маңыздылығына, мемлекеттік органдардың үйлестіруші рөліне және диаспораны жергілікті бастамалар мен инвестициялық жобаларға тарту тәжірибесіне ерекше көңіл бөлінді. Зерттеу нәтижелері Қазақстанға арнайы заңнаманы қабылдауды, тиімді институционалдық базаны құруды және әлеуметтік-экономикалық бағдарламаларды интеграциялауды қамтитын диаспорамен өзара іс-қимылға кешенді тәсілді әзірлеу қажеттігін көрсетті. Ұсынылған модель мониторинг жүйелерін енгізуді, орталық және жергілікті деңгейлердегі қызметті үйлестіруді және қазақ диаспорасының экономикалық, мәдени және адами әлеуетін тарту үшін шет елдердің тәжірибесін пайдалануды қамтиды.
